Tiếng đàn Bên Sông

Chiếc xe vận tải loại nhỏ rẻ vào con đường mòn, bỏ lại sau lưng những cánh đồng bát ngát. Con đường nầy không có bao nhiêu xe cộ lưu thông. Hai hàng cây đan bóng mát dầy dặt, buị mù tung bay theo sau vết bánh xe, tấm bạt bằng vải dầu che sau khoang xe đổi màu xám xịt. Chiếc xe phản đối mặt đường đầy ổ gà, lồng lộn gào rú từng chập. Tiếng máy phát thanh trong xe cắt tiếng động cơ, xé nát khoảng không gian yên bình cuả vùng đồi xanh mượt.

– Quẹo, quẹo , già chạy nhanh quá vượt qua con đường mất rồi , phải quay trở lại đi.

– Cậu chờ đến tân nơi mới chiụ nói, mặt đường thì lồi lõm, dấu bánh xe vận tải nặng cày nát như hố bom , vết cắt như rồng rắn, làm sao mà thắng cho kịp ?

Dù lấu bầu, nhưng Tâm vẫn ngừng xe lại, gài số chạy thụt lùi, buị bay ngược lên mù mịt. Vói tay tắt máy phát thanh, Minh cằn nhằn

– Già ơi ! lái kiếu gì vậy, tớ đứng cả tim, có ngày chết không kịp ngáp. Không rơi xuống hố thì cũng vướng vào gốc cây bẹp dí.

– Ấy, đã vướng cành cây nào đâu . Thôi im đi, quẹo lối nào thì bảo, cậu cằn nhằn cứ như đàn bà vậy.

– Bên trái, nửa dặm trong sâu kia, cái quán trọ bên bờ sông. Tớ đã lấy phòng trước rồi, khi nào đến thì chỉ hoàn tất thủ tục, ký giấy tờ thôi. Sáng mai thì nhận xuồng bơi và vật dụng rồi lên đường.

Tâm sang số xe, rẻ vào con đường mòn, qua khỏi khúc quanh. con đường quang đãng dẫn vào khu đất trống dùng làm bãi đậu xe. Thấp thoáng bóng mái nhà, khi đến gần thì nhìn thấy rõ ràng hơn, là một căn nhà gỗ cũ kỹ , xây cất trông giống các trang trại cuả vùng đồng bằng miền Nam, nhìn quanh, đó là căn duy nhất. Tâm nghĩ thầm “Quán với xá, không chuột cắn thì cũng ma tha …” Chiếc xe vận tải nhỏ nằm chơ vơ trong bãi, già nua không đoán được con số tuổi đời, biến mất cả màu sơn nguyên thủy, bao nhiêu lớp bôi quẹt chồng lên nhau, chưa kể rỉ sét ăn mòn theo tháng ngày .

Minh bước xuống xe, bước vào căn nhà, mấy bậc thang dẫn lên sàn gỗ trở mình kẽo kẹt dưới gót giầy.

– Có ai trong văn phòng không ? Ông chủ ơi !!

– Tôi ra ngay .

Khuôn mặt rám nắng thò ra , vóc dáng cao lớn, râu ria xồm xoàm, người đàn ông xuất hiện sau khung cửa mặc chiếc áo nỉ sọc, quấn jean với yếm dài tận cổ. Nụ cười thân thiện làm sáng ánh mắt hằn những nếp nhăn cuả người quen nắng gió. Ông ta chià bàn tay chắc chắn, da tay chai vì làm việc hàng ngày, Minh xiết nhẹ, nhìn xuống bàn tay cuả mình, những ngón tay mếm mại cuả người cầm bút quanh năm, thấy hổ thẹn trước cái xiết tay nồng nhiệt .

– Tôi là Minh , người liên lạc ký hợp đồng qua điện thoại với ông.

– Oh ! Tôi đã chuẩn bị các thứ rồi , chỉ cần ông kiểm soát lại thôi. Phòng trọ nằm phía sau căn nhà nầy , các ông có thể trả xe nơi đó luôn .

– Thế thì tốt quá , chúng ta vào vậy .

Căn phòng sau khung cửa, bàn viết kê trong góc, điện thoại treo lủng lẳng sợi dây dài cuốn như ruột gà, trên vách dán đầy những tờ giấy ghi nhớ, nhắc nhở công việc hàng ngày. Cầm tờ hợp đồng lên, thủ tục ký nhận nhanh chóng.

– Nhân tiện , mời quí ông đến dùng bữa cơm chiều cùng chúng tôi .

– Oh! Cảm ơn ông, vâng , chúng tôi sẽ đến.

– Sáu giờ nhé, ở đây mặt trời khuất sớm .

Tâm tháo hành trang, cái tuí nhỏ chưá vật dụng cá nhân, thuốc men và quần áo. Các thứ khác sẽ do chỗ cho thuê cung cấp. Xếp đống hành lý vào gốc cây, ngối xuống trên thân gỗ súc chưa kịp cưa cắt ra, đưa tay tháo hộp đàn, nhẹ nhàng nâng niu cây Lục huyến cầm như vuốt ve người yêu. Ánh nắng chiếu chiếu qua tàng cây, kẻ lá, in thành từng vệt hình thể khác biệt, nối tiếp, cận kề. Vuốt nhẹ ngón tay, những sợi kim loại mong manh trở mình, mừng rỡ, reo vui thoát khỏi khoảng không gian tù hãm chật chội. Ánh nắng dù hắt hiu cũng chiếu rọi êm đềm hơn bóng tối thâm u. Minh càu nhàu khi thấy Tâm mang theo hộp đàn Guitar.

– Già mang theo làm gì? Bộ đi trình diễn hay sao, hoạ chăng chỉ có nai và chó sói làm thính giả.

Tâm thả những âm thanh đầu tiên, như tiếng gió nhẹ nhàng mời gọi. Tiếng lá thì thầm , những nốt nhạc theo ngón tay không ngừng nghỉ. Ngày tháng chập chờn, lúc cả nước tang thương, bạn bè như bầy chim vở tổ, đứa tha phương cầu thực, đứa về bám ruộng đồng, đứa vào tù làm phân xanh cây lá. Những ngày rạng ngời xanh tóc, nồng thắm tình yêu, bước vui theo chân chim sáo, ngón tay diệu kỳ thả từng thanh âm, nối lại nhip cầu sông Ngân, cùng bầy chim Ô Thước. Thanh âm cuả những ngày tù đầy trên chính quê hương mình, khi bạn bè thân quen từ bấy lâu, bỗng hiện thành những cây ăng ten, sóng điện từ chờ chực báo cáo lập công. Ngày vớ được cây đàn Guitar trên tay, mừng như trẻ nhỏ được quà, hát như chim trời tự do, hát quên mất bản thân đang cá chậu. Trả giá cho những đốm sáng huy hoàng, rồi chợt tắt đó, bao nhiêu tờ tự kiếm như bướm bay, bao nhiêu ngỡ ngàng gậm nhấm cho thế thái nhân tình, người bạn thân bỗng đâu biến thành tên thích khách.

Đóng lại cuộn phim, dập tắt nỗi bàng hoàng, Tâm hít cho đầy buống phổi, bầu không khí thơm hương đất ẩm, hương lá cây, hương sức sống tiềm tàng theo từng tế bào thực vật. Nhưng đây là bầu không khí tự do, không một ai chực hờ rình rập , không có họng súng trên đôi tay chàng thanh niên chưa đầy tuổi lớn, niềm kiếu hảnh chiến thắng bị gắn chặt như lớp keo dán dị hình, biến tuổi thanh niên thành bộ máy chỉ biết hờn căm, hách dịch nhìn những con người thụ động bước đi, thi hành không phản kháng, mòn mỏi vì đói khát triền miên, bệnh tật vì bị vắt cạn kiệt sức đề kháng lẫn sức sống từng ngày .

Miên man với ký ức muôn màu, nỗi đớn đau từng ngày trong tù, từng giây trong hầm tàu ngột ngạt, nước ngập xâm xấp dưới ống chân, nước không thoát được vì chỉ có mỗi cái bơm, mà tuổi đời không biết đã bao nhiêu năm, khục khặc lê lết không đủ sức tháo nước ra, cộng với nước thừa thải ra từ những tấm thân rã rời, những anh hùng hay chiến bại, chân cùm, thân thể dật dờ hoi hóp trong bầu không khí tù hãm, mùi xú uế nồng nặc. Tâm nhớ như hôm qua, nhớ như giấc ngủ và cơn ác mộng hàng đêm, tưởng chừng như không bao giờ biến mất, chỉ có ánh sáng, công việc mưu sinh, cơn mộng du giữa ban ngày và cây Guitar bầu bạn. Tâm hồi sinh, thoi thóp kéo lê cuộc sống, thở lại không khí trong xanh, nhìn nắng hồng tươi nơi chân trời, đuổi theo dòng nước bạc nhẹ nhàng trôi. Mãi mê chìm đắm trong vùng ký ức, cắt đứt với hiện tại, Tâm không còn nhìn thấy ánh nắng đã nghiêng soi, tất cả các thanh âm, bổng trầm, như chìm sâu vào bóng lá tự bao giờ.

Tâm tiếp tục, vuốt, thả ngón tay trái trên cần đàn Guitar, khuỷu tay phải tựa nhẹ trên thùng đàn, móng tay di động, buông từng giọt khói sương, thanh âm rơi vào không gian êm ái. Bất chợt, có tiếng Băng cầm giòn giã nối theo Tâm nhìn lên đống gỗ chất cao sau hàng cây, mái tóc vàng hoe như râu bắp cuả thắng bé con, khuôn mặt đầy tàn nhang, trên tay thằng bé là cây Banjo, màu thép phản chiếu lấp lánh. Tâm búng mấy ngón tay, tiếng đàn vang lên rồi ngưng bặt, bốn con mắt nhìn nhau, mấy ngón tay di động, thằng bé con mĩm cười, rung tiếp mấy trường canh, lại nhìn nhau, Tâm tiếp tục, những ngón tay vuốt lên cần đàn, thắng bé con lại đàn tiếp theo, không gian trầm lắng bỗng chốc rộn ràng với những thanh âm đuổi theo nhau, nốt theo nốt , trường canh theo trường canh, khi vuốt ve, lúc khiêu khích, buổi song tấu bất ngờ, mối duyên ơ hờ không hẹn, hai mái đầu, một khách, tóc điểm sương lo thơ, từ bên kia bờ biển xanh, dày dạn phong trần, một chủ , tóc vàng hoe từng lọn, bên góc rừng cạnh dòng sông, cuộc sống chưa bắt đầu, bao che bởi ngàn cây êm ái. Ngữ dị biệt, ngôn bất đồng, nhưng thanh âm phát ra từ hai thứ nhạc khí, bổng trầm theo nhau, hài hoà tuyệt diệu.

Tiếng cồng lanh lảnh, cắt đứt dòng nhạc đang miên man, như suối chảy, như mây bay. Thằng bé nhún mình nhảy xuống gọn gàng, Tâm cũng dừng tay lại, vác đàn lên vai, bước về phía thằng nhóc con, bàn tay giơ cao vẽ một vòng cung trong không khí, nghiêng mình cuí chào đúng phong cách, tiếng cười thanh thoát, khuôn mặt thông minh tinh nghịch, đôi mắt chứa màu xanh biếc cuả vùng đồi non xanh mượt. Tâm nắm bàn tay nhỏ nhắn, nheo mắt sau cái bắt tay nối tình thâm trọng, buối hoà nhạc bất ngờ nối hai mái đầu, phong sương và thơ trẻ lại với nhau, sợi dây huyền nhiệm, không ranh giới phân chia, không màu da sắc áo.

Buổi cơm tối đơn sơ, nhưng chắc bụng, ánh đèn vàng diụ dàng toả ánh sáng, câu chuyện về cuộc sống đậm đà , cởi mở, tiếng cười ấm áp trong căn phòng nhỏ, khi Tâm và thằng bé con đứng dậy thu dọn bát đĩa, Minh và Joe ra trước hiên hút thuốc, tiếp tục chuyện trò.

Nhìn theo ánh mắt tư lự cuả Joe, Minh có trăm ngàn câu hỏi, tại sao một con người năng động, kiến thức sâu xa, lại bỏ tất cả, về sống nơi đèo heo hút gió nầy ? Còn thằng bé con nữa chứ, làm sao nó học hành? Không lẽ suốt đời chui rúc trong cánh rừng và con sông? Nhưng thằng bé cũng lạ, trong suốt bửa ăn, chẳng hề nói một câu, chỉ nhìn Tâm và cười rạng rỡ. Cả hai có điều gì bí mật với nhau, không nói mà như hiếu nhau bắng ánh mắt, nụ cười.

Hai mái đầu, tóc đã điểm sương phai, bên cạnh chồi non xanh mượt, kẻ rửa người lau, trong phút chốc, chồng chén dĩa, chiếc chảo gang, đã sạch sẽ gọn gàng. Bốn bàn tay giơ cao, thằng bé tung tăng đi về phòng ngủ, trở ra với cây Băng cầm, thanh âm lại vang lên dòn giã, Tâm phụ hoạ theo với tiếng Tây Ban Cầm, cả hai quên mất sự hiện diện cuả Minh và Joe, hai thính giả ngoài hiên nhà, cùng ngọn cỏ lao xao, ngàn lá cây xào xạt, và tiếng côn trùng gọi nhau nỉ non.

Nghiêng tai lắng nghe, dụi đốm lửa đỏ, chôn tàn thuốc lá vào cái bồn cát bên góc nhà, bóng tối bao trùm lên vạn vật. Joe lắng nghe tiếng đàn diù dặt reo vui, trong lòng trăm mối. “ Annie đã bao nhiêu năm, ước gì em nhìn thấy con chúng ta, Mike lớn như thổi, mười năm, như bóng mây qua, vẫn thách thức tất cả, vẫn còn sống đây, vẫn tươi tốt như cây xanh, vẫn hài hoà cùng vạn vật …”

– Annie, anh nghĩ nó là con gái

– Nhưng nếu nó là con trai thì sao hở anh ?

– Thì mình vẫn yêu nó chứ sao , nhưng mình sẽ sinh đứa con gái khác

– Con trai hay con gái thì nó vẫn là con của chúng ta, kết tinh cuả aí ân nồng đậm, anh đừng bao giờ bỏ con nhé.

– Sao em lại nói thế? Con cuả chúng ta, làm sao anh bỏ được ?

Annie, mối lo sợ vẫn vơ,, không ngờ là sự thật, nhưng không phải anh là người bỏ con , mà chính em. Tại sao có thể nghiệt ngã như thế ? Đưá con gái xinh xắn chưa kịp chào đời, em lại bỏ anh đi? Joe nhớ nổi đau tê dại, nổi đau thắt chặt trái tim, nổi đau không thể quên dù ngày tháng qua đi.

– Thưa Ông, chúng tôi cố gắng , nhưng ..

– Bác sĩ , bằng mọi cách, làm ơn…

Nỗi ngây dại, nỗi cuống cuồng, những bước chân đếm không ngừng trong căn phòng chờ đợi, một hai, bước tới rồi quay lại, gọi bao nhiêu đấng thiêng liêng, cầu xin tất cả. Niềm tin cuả thường ngày vắng bóng, Joe khấn cầu, tuyên hứa. Cánh cửa mở, Joe lao vào như tia chớp, Annie nằm yên, ánh mắt rạng ngời, trên ngực ôm hài nhi còn đỏ hỏn, ngo ngoe tay chân, nụ cười chưa kịp nở bùng lên, đã nhạt phai như tia nắng chiều tàn lụn. Dán vào ánh mắt lạc thần, chuyền tất cả hơi sức vào, nắm bàn tay lạnh giá, Joe khẩn cầu

– Annie, Annie cố gắng lên.

– Chúng tôi đã tận lực, không thể nào cứu cả Mẹ lẫn con .

Joe không nhớ mình đã nói gì, không nhớ mình đã làm gì, ngày giờ trôi như mộng du, như cuốn băng trắng, dù cho có cố gắng tìm lại hình ảnh tiếp nối, cũng không thể nào. Lúc Joe tỉnh giấc mơ, nhìn đứa bé đỏ hỏn trong tay, không biết nên vui hay buồn. Căn nhà đầy những hình ảnh, đầy những dấu vết, vào ra như nhắc nhở, hàng ngày, mọi thứ trước đây được sắp sẳn, chăm chút, giờ phải làm lấy một mình, từ chiếc khăn, cho đến manh áo cho con, Joe đọc hết cẩm nang cho đến công thức hướng dẫn, cuống cuồng khi con ốm đau, hai bố con sống âm thầm trong căn nhà thênh thang thiếu bàn tay phụ nữ chăm sóc. Cho đến lúc quá mệt mõi vào ra bệnh xá, những đêm ngồi ngất ngưởng ôm con thức trắng, Mike ngặt nghẻo vì bệnh tật, chán chê vì dời từ nhà trẻ nầy sang nơi khác. Thách đố với tất cả những lời tiên đoán, chuẩn bệnh cuả các danh y, Joe từ nhiệm, bán nhà, mang con về sống trong vùng quê an bình, xa vắng.

Mike lớn theo cây cỏ, hai Bố con như hình với bóng. Nhiều lúc nhìn con Joe nghĩ đến an bày cuả Thượng Đế. Không hề hối tiếc việc từ chối cuộc sống ồn ào, buị bậm cuả thành phố để về đây. Thiên nhiên, phương thuốc kỳ diệu, hơn cả bao nhiêu điều khoa học không thể chứng minh. Âm nhạc, sức sống tiềm tàng thôi thúc, nguồn năng lượng cung cấp hàng ngày, chỉ có thanh âm mới xuyên thủng màn sương dầy dặc đó. Mike và cây đàn không rời trên tay, cả hai như hình và bóng. Từ một đứa bé tính mạng mong manh, thân thể như bộ xương, khi di động không đủ lấp khoảng không khí, cho đến lúc những tiên đoán không thể phát triển về trí năng, làm sao có thể lấp đầy quả bóng trống không?

Cảm ơn cây Xylophone, những mảnh gỗ đơn sơ, chắp lại, gõ bằng chiếc dùi con, taọ ra thanh âm, khi Mike hãy còn chập chững. Sự chú ý về thanh âm bắt nguồn cho niềm hy vọng. Sau khi đã không còn phương cách, mòn mõi, kiệt lực, tất cả các bài học tập tành khác không mang lại kết quả cụ thể nào. Mike vẫn èo uột, vào trường không theo nổi bọn trẻ cùng tuổi, cùng lớp. Không chấp nhận cho con vào trường giành riêng cho trẻ tật nguyền. Joe thu xếp xin thôi việc, mang con về vùng quê nuôi nấng. Vậy đó, mà đã gần mười năm…

– Mike , muộn rồi

– Vâng, tới giờ ngủ rồi, chúc cháu ngủ ngoan, sáng mai nhé .

Vuốt tóc thằng bé con, từ giã, Tâm đứng lên . Đêm và bóng tối, một ngày qua .

Bóng chiều ngã về tây, con sông cuồn cuộn chảy. Tâm thả tay bơi, chiếc xuồng con vẫn lướt nhẹ nhàng. Khúc sông nầy đã vượt qua những năm trước đây, chợt nhớ thằng bạn cùng lớp khi xưa, ngày nó về Giang đoàn, mặt búng ra sữa, chưa kịp quen luồng nước lợ vùng tam giác cuả các cửa sông Tiền, sông Hậu , đã lảnh trái B-40 vế nằm ụ Đồng tâm lây lất. Gặp hắn mò về thủ đô, xanh mướt màu bệnh viện

– Cậu ở đâu ra ?

– Mới xuất viện

– Ăn phải thứ gì ? Tưởng cậu đang ở Cà Mau

– Thì Cà Mau mới ăn B-40, chúng từ trong rừng mắm thổi ra , tớ bay mất cái đài chỉ huy, tưởng không còn chổ đội nón nữa

– Bao giờ thì trình diện lại ?

– Tuần sau. Ông cụ muốn tớ lên bờ, nhưng chuyện nầy cũng khó. Tớ muốn vào trường Sinh Ngữ Quân Đội , nhưng ngại chuyện thi tuyển sinh

– Chuyện đó dễ mà …

Cũng mối duyên nghiệp nào, hắn vào được trường Sinh Ngữ quân đội, để rồi sau 75 đi tù tận miền quê hương ngày xưa đã bỏ cuả chạy lấy người. Nếu hắn còn trong Giang đoàn thì biết đâu đã thoát đi ngày rã ngũ, nếu thân xác đã không nằm dưới lòng sông , hay chân dung trên bàn thờ hương khói, nếu và nếu …

Khúc quanh nầy, bờ đá nầy, con sông còn một đoạn bằng phẳng nữa mới đến thác. Sẽ ngủ lại đây đêm nay. Sáng mai, một ngày mới. Nghĩ đến ánh mắt rạng ngời cuả thằng bé con khi cầm cây Guitar trên tay, nhớ khuôn mặt đầy dấu tàn nhang, ánh mắt trong xanh, đơn giản cuả đứa trẻ chưa nhuốm âu lo, chưa hề xông pha vào cuộc đời trắng đen lừa đảo. Cuộc sống nầy, có bao nhiêu năm, Những tháng năm lận đận nối theo những ngày thăng hoa, muôn màu vạn sắc, không trung hòa đơn giản như đưá bé con, chỉ làm bạn với thanh âm, chỉ chuyện trò cùng cây cỏ. Ngôn ngữ, thứ qui ước diễn đạt không cần thiết, ngôn ngữ cuả Mike nằm trên những ngón tay, trong ánh mắt rạng ngời.

Cả hai khiêng chiếc xuồng con, đặt lên bãi cỏ. Tâm gom mấy nhánh cây khô, kinh nghiệm những ngày theo Hướng Đạo Sinh, phong trào thanh niên, thêm khoảng thời gian tù đày, phút chốc ánh sáng từ những thanh gỗ mỏng manh bùng lên, nấu ấm nước đầu tiên, tiếng reo vui trong lòng, nhúm hoa gói cẩn thận trong những lớp giấy ny long, hình dung vị hoa Vối tê tê trên đầu lưỡi, mùi hương theo nhau từ thuở vượt vỹ tuyến vào Nam, bất chợt, lây lan. Minh vẫn không bao giờ hiểu được

– Già biết uống cái thứ nước quê mùa đó à ?

Minh nhìn ngạc nhiên, khi thấy bạn trân trọng đun nước cho những nụ hoa be bé, màu nâu hồng sẫm. Tâm nghiện thứ nước quê muà đó, thấm qua từng tế bào, thẩm thấu từng mạch máu. Cũng như khi hắn tròn mắt nhìn thắng bé con trân trọng nâng niu cây Guitar Ephanol

– Già tặng nó cây đàn thật à ?

– Thế cậu tường tớ đuà sao ?

– Già quí cây đàn như sinh mệnh mà .

– Có những lúc, sinh mệnh không còn nghĩa lý gì, cây đàn nầy , trong tay người tri kỷ, có phải là đã sống một cuộc đời đáng sống không. Gươm thiêng tặng danh tướng. Hoa đẹp tặng Mỹ nhân.

– Tớ cũng chịu thôi, không thề hiểu được già

.

Chút hơi ấm len lõi trong những mạch máu, nhịp tim nhẹ nhàng, tiếng nói như gần xa…làm sao có thể hiểu được, Tâm còn không hiểu nổi chính mình, bao nhiêu năm qua, tưởng đã không còn những rộn ràng ấp ủ, chợt thở dài …Vương vấn một mùi hương .

Vũ Thị Thiên Thư